Người Anh hùng sống mãi trong lòng dân tộc

161 năm đã trôi qua kể từ ngày Anh hùng dân tộc (AHDT) Trương Định tuẫn tiết, hình ảnh và tấm gương trung liệt của ông vẫn luôn sống mãi trong lòng dân tộc. Cuộc khởi nghĩa do ông lãnh đạo, đặc biệt là tại vùng Gò Công, tỉnh Tiền Giang (nay là tỉnh Đồng Tháp), góp phần to lớn vào cuộc đấu tranh giành độc lập của dân tộc vào nửa cuối thế kỷ XIX. AHDT Trương Định mãi mãi là ngọn lửa soi đường cho các thế hệ mai sau, từ đó hun đúc tinh thần, ý chí giữ gìn và bảo vệ nền độc lập, tự do thiêng liêng của Tổ quốc.

NGƯỜI ANH HÙNG TRUNG NGHĨA ĐẤT GÒ CÔNG

Cuộc khởi nghĩa chống thực dân Pháp xâm lược của Trương Định tại Gò Công (1859 - 1864) là một dấu ấn rực rỡ trong lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước của dân tộc ta. Gắn bó mật thiết với Nhân dân từ thuở khai hoang lập ấp, Trương Định thấu hiểu tâm tư, nguyện vọng và sức mạnh của Nhân dân. Khi thực dân Pháp mở rộng xâm lược Nam kỳ, ông đã phát huy tài thao lược, uy tín cá nhân cùng sự tin yêu của Nhân dân và nghĩa binh để mộ quân, lập căn cứ, biến Gò Công thành trung tâm kháng chiến mạnh mẽ.

Người dân lau dọn Đền thờ Anh hùng dân tộc Trương Định tại phường Gò Công.

Dưới ngọn cờ “Bình Tây Đại nguyên soái”, phong trào kháng Pháp lan rộng, thu hút đông đảo Nhân dân tham gia, làm cho lực lượng nghĩa quân ngày càng lớn mạnh, góp phần thúc đẩy các phong trào yêu nước tại Nam bộ. Đêm ngày 19-8-1864, nghĩa quân Trương Định bị đánh úp bất ngờ. Trong cuộc chiến đấu không cân sức, Trương Định bị trọng thương, không để rơi vào tay giặc, ông đã rút gươm tuẫn tiết vào rạng sáng 20-8-1864.

Dù sự nghiệp cứu nước còn dang dở, ước nguyện cứu dân chưa trọn vẹn, nhưng Trương Định đã để lại tấm gương sáng ngời về lòng yêu nước, thương dân, tinh thần kiên trung, bất khuất. Ông là hiện thân của khí phách anh hùng, sẵn sàng hy sinh tất cả, quyết chiến đấu đến hơi thở cuối cùng vì quốc gia, dân tộc. Tài năng quân sự kiệt xuất cùng với đức độ cao cả đã làm nên một “Bình Tây Đại nguyên soái” - Trương Định.

Hình ảnh người AHDT đã khắc sâu trong Nhân dân, thể hiện sinh động qua những câu ca dao, tục ngữ: “Gò Công anh dũng tuyệt vời/Ông Trương “đám lá tối trời” đánh Tây/Phất cờ chống nạn xâm lăng/Trương Công nghĩa khí lẫy lừng trời Nam”. Nhà thơ yêu nước Nguyễn Đình Chiểu trân trọng khắc họa trong bài “Văn tế Trương Định”: “Ôi! Trời Bến Nghé mây mưa sùi sụt, thương đấng anh hùng gặp bước gian truân. Đất Gò Công cây cỏ ủ ê, cảm niềm thần tử hết lòng trung ái”…

Những vần thơ, câu ca dao đó, không chỉ là lời tiễn biệt, mà còn là sự ghi nhận sâu sắc của Nhân dân và trí thức đương thời dành cho người con ưu tú của đất nước - AHDT Trương Định, người đã sống và hy sinh trọn vẹn cho độc lập, tự do của dân tộc.

THÀNH KÍNH VÀ TRI ÂN

Sau khi Trương Định tuẫn tiết, thi hài ông được gia đình và Nhân dân đưa về an táng trọng thể tại TP. Gò Công (nay là phường Gò Công). Nhằm tưởng nhớ công lao to lớn của ông trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, đến năm 1972, Nhân dân đã xây dựng đền thờ ông tại đây, trở thành nơi giáo dục truyền thống yêu nước cho các thế hệ mai sau.

Kính trọng và tưởng nhớ những cống hiến của AHDT Trương Định cho đất nước, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân tỉnh nhà đã thể hiện lòng biết ơn và tri ân sâu sắc đối với vị AHDT Trương Định bằng những hành động thiết thực và đầy ý nghĩa. Các di tích gắn liền với cuộc đời, sự nghiệp kháng chiến chống ngoại xâm của ông tại tỉnh Tiền Giang (trước đây) được quan tâm trùng tu, tôn tạo chu đáo.

Đã thành thông lệ, hằng năm, vào ngày 19, 20-8 (dương lịch), Lễ giỗ Trương Định được tổ chức trang trọng, trở thành dịp để Nhân dân tưởng niệm và bày tỏ lòng thành kính. Đặc biệt, người dân địa phương còn tự lập bàn thờ ông đặt trước cửa nhà, dọc theo các tuyến đường dẫn đến Đền thờ Trương Định ở xã Gia Thuận, huyện Gò Công Đông, tỉnh Tiền Giang trước đây (nay là xã Gia Thuận, tỉnh Đồng Tháp) như một cách tri ân t

Người dân tất bật làm các món ăn truyền thống để chuẩn bị cho Lễ giỗ Anh hùng dân tộc Trương Định.

hiêng liêng và đầy xúc động đối với người anh hùng đã hy sinh, góp phần giữ yên bờ cõi nước Nam.

Theo ghi nhận của phóng viên tại Mộ và Đền thờ AHDT Trương Định tại phường Gò Công, từ ngày 14, 15-8 (dương lịch), người dân địa phương đã cùng nhau chuẩn bị cho Lễ giỗ AHDT Trương Định. Mọi người cùng nhau quét dọn đường sá, khuôn viên đền thờ và nấu những mâm cơm dâng cúng với tất cả lòng thành kính. Những hành động đó là biểu hiện sinh động của tinh thần đoàn kết, truyền thống “Uống nước nhớ nguồn” đã ăn sâu vào tâm thức người dân qua bao thế hệ.

Ông Nguyễn Văn Dũng, ngụ tại phường Long Thuận, hiện là người trông coi Mộ và Đền thờ AHDT Trương Định cho biết: “AHDT Trương Định là người yêu nước, thương dân. Tôi xem việc chăm lo, quét dọn nơi an nghỉ của ông là một niềm vinh dự lớn. Tôi sẽ tiếp tục công việc, thờ cúng ông cho đến khi không còn sức khỏe”. Câu nói giản dị nhưng đầy xúc động ấy thể hiện tấm lòng thành kính, tri ân của người dân Gò Công đối với AHDT Trương Định.

Từ phường Dương Đông, TP. Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang (trước đây), nay là Đặc khu Phú Quốc trở về Gò Công mỗi năm đúng dịp Giỗ AHDT Trương Định, anh Nguyễn Viết Lâm bày tỏ: “Tôi nghĩ đây là cái duyên và cũng là trách nhiệm của mình. Tôi cho rằng, con người sống phải biết hướng về cội nguồn, chúng ta là con cháu của ông thì càng phải có bổn phận cúng viếng, tưởng nhớ đến ông. Mỗi năm, đến ngày giỗ, tôi đều cố gắng thu xếp công việc để trở về góp sức cùng mọi người trong việc tổ chức, cúng giỗ ông, đó là niềm vinh hạnh lớn mà tôi luôn trân trọng”.

HẢI ĐĂNG