Từ tri thức bản địa đến thị trường xanh

(ĐTO) Ngày 6-10, tại phường Cao Lãnh, Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với UBND tỉnh Đồng Tháp tổ chức Hội nghị “Thúc đẩy nông nghiệp sinh thái và chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm nhằm ứng phó biến đổi khí hậu, tăng cường đa dạng sinh học và cải thiện sinh kế”, với sự hỗ trợ của Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên (WWF) và Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc (FAO).

Các diễn giả tọa đàm chuyên đề “Con đường nông nghiệp sinh thái - Từ tri thức bản địa đến thị trường xanh” trong khuôn khổ chương trình hội nghị.

Sự kiện quy tụ đầy đủ các bên, từ lãnh đạo Quốc hội, Chính phủ, các tổ chức quốc tế, lãnh đạo tỉnh Đồng Tháp, đến hợp tác xã, nông dân và doanh nghiệp, cùng thảo luận về con đường chuyển đổi nông nghiệp trong bối cảnh ĐBSCL đang đối mặt với nguy cơ bị ngập lụt khi mực nước biển dâng, đe dọa sinh kế của hơn 17 triệu người dân.

Phát biểu trực tuyến tại Hội nghị, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan khẳng định: “Nông nghiệp sinh thái không chỉ là một phương thức canh tác. Đó là cách chúng ta biết lắng nghe và tôn trọng thiên nhiên... Đó là tầm nhìn dài hạn để Việt Nam thực hiện các cam kết toàn cầu và 'gieo trồng' tương lai cho con cháu mai sau.”

Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Tháp Nguyễn Thành Diệu phát biểu tại Hội nghị.

Về phía địa phương, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp Nguyễn Thành Diệu nhấn mạnh, phát triển nông nghiệp sinh thái là con đường tất yếu, giúp tỉnh chuyển mạnh từ “sản xuất nông nghiệp” sang “kinh tế nông nghiệp”, lấy nông dân làm trung tâm.

Ông Nguyễn Thành Diệu cũng thẳng thắn chỉ ra những rào cản hiện tại là sự lúng túng trong việc chuyển đổi nhanh nhất từ người nông dân truyền thống sang công nhân nông nghiệp có tri thức và hiểu kinh tế thị trường, chuyển đổi xanh. Tỉnh cam kết tạo mọi điều kiện thuận lợi trong đào tạo nhân lực và đẩy nhanh đầu tư cơ sở hạ tầng để cùng làm giàu bền vững.

Quang cảnh Hội nghị.

Trong khuôn khổ hội nghị, tọa đàm chuyên đề “Con đường nông nghiệp sinh thái - Từ tri thức bản địa đến thị trường xanh” đã diễn ra, tập trung thảo luận các giải pháp vượt qua khó khăn trong quá trình chuyển đổi. Các diễn giả thống nhất rằng quá trình chuyển đổi từ canh tác truyền thống sang sinh thái, bền vững đang gặp không ít thách thức.

Đó là sự thay đổi tập quán sản xuất lâu đời, thiếu kỹ thuật, vốn đầu tư ban đầu và nhận thức còn hạn chế của người dân. Tuy nhiên, các đại biểu tin rằng, nếu có sự đồng hành chặt chẽ giữa chính quyền, nhà khoa học và doanh nghiệp, cùng với tâm huyết từ người thực hiện và công tác tuyên truyền hiệu quả, sẽ giúp nâng cao nhận thức và sự chủ động của nông dân.

Khách du lịch thích thú trải nghiệm hoạt động đặt lờ bắt cá tại Hợp tác xã Sản xuất nông nghiệp sinh thái Quyết Tiến, xã Phú Thọ.

Nông nghiệp sinh thái được nhận định là xu thế tất yếu, bởi thị trường trong nước và quốc tế ngày càng ưu tiên tiêu dùng thực phẩm sạch, hữu cơ. Đặc biệt, thị trường quốc tế có nhu cầu rất lớn với các sản phẩm sản xuất theo hướng sinh thái, bền vững, đòi hỏi sự minh bạch và trách nhiệm cao. Để khai thác tốt tiềm năng này, Việt Nam cần phát triển các chương trình chỉ dẫn địa lý, xây dựng thương hiệu và tăng cường xúc tiến thương mại cho các sản phẩm nông nghiệp đặc thù, chất lượng cao.

Để cụ thể hóa các giải pháp, Phiên Kỹ thuật đã chia thành ba nhóm thảo luận song song: chia sẻ các mô hình thành công (như mô hình nông nghiệp sinh thái theo mùa lũ tại ĐBSCL), thúc đẩy đối tác công - tư và huy động nguồn tài chính xanh (bao gồm vai trò của tín dụng xanh từ ngân hàng) và vai trò của nông nghiệp sinh thái trong giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu (thông qua mô hình tôm-rừng, tôm-lúa và giảm phát thải khí nhà kính từ sản xuất lúa gạo).

Trước Phiên toàn thể, các đại biểu cũng đã tham quan mô hình nuôi trữ cá mùa lũ kết hợp du lịch sinh thái cộng đồng tại Hợp tác xã Sản xuất nông nghiệp sinh thái Quyết Tiến, xã Phú Thọ, minh chứng cho việc chuyển đổi nông nghiệp sinh thái theo hướng thuận thiên.

Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên (WWF) tặng kỷ niệm chương cho tỉnh Đồng Tháp.

Trong bối cảnh FAO kỷ niệm 80 năm và WWF đánh dấu 30 năm hoạt động tại Việt Nam, cả hai tổ chức đều tái khẳng định cam kết đồng hành cùng Chính phủ Việt Nam. Ông Vinod Ahuja (FAO) và ông Thibault Ledecq (WWF) đều nhấn mạnh cần thúc đẩy đối tác công - tư mạnh mẽ hơn, mở rộng nguồn tài chính xanh và biến chính sách thành hành động cụ thể để ngành nông nghiệp Việt Nam được trang bị đầy đủ, hướng đến một tương lai nơi con người và thiên nhiên phát triển hài hòa.

Hội nghị đưa ra một lộ trình hành động rõ ràng, danh mục các dự án ưu tiên và củng cố quan hệ đối tác đa phương, góp phần đưa Việt Nam trở thành một trong những quốc gia tiên phong trong khu vực về nông nghiệp sinh thái.