Nông dân chuyên nghiệp - nền tảng tái cơ cấu nông nghiệp

Trong tiến trình tái cơ cấu ngành Nông nghiệp, Đồng Tháp xác định “người nông dân chuyên nghiệp” là hạt nhân trung tâm, vừa là chủ thể sản xuất, vừa là lực lượng tiên phong kiến tạo mô hình nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh. Từ thay đổi tư duy sản xuất đến hình thành phong trào thi đua “Người nông dân chuyên nghiệp”, đang trở thành hướng đi chiến lược, tạo nền tảng vững chắc cho nông nghiệp Đồng Tháp phát triển bền vững.

TỪ TƯ DUY ĐẾN HÀNH ĐỘNG

Khắc ghi lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Nông dân ta giàu thì nước ta giàu. Nông nghiệp ta thịnh thì nước ta thịnh”, Đồng Tháp luôn xem nông nghiệp là ngành kinh tế chủ lực, nông dân là chủ thể trung tâm. Với hơn 500.000 ha đất nông nghiệp, 80% dân số sống ở nông thôn, là lợi thế để tỉnh triển khai mạnh mẽ tái cơ cấu nông nghiệp theo hướng hiện đại, sinh thái và hiệu quả.

Khai mạc Ngày hội Hội quán Đất Sen hồng lần thứ I năm 2023. Ảnh: MỸ NHÂN

Những năm qua, dưới sự lãnh đạo của Tỉnh ủy và sự đồng hành của Hội Nông dân, Đồng Tháp đã đạt nhiều kết quả nổi bật trong thực hiện Nghị quyết số 19-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về nông nghiệp, nông dân, nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Hàng loạt mô hình hiệu quả ra đời, tiêu biểu là mô hình “Hội quán nông dân” hiện có 153 hội quán với hơn 8.000 thành viên. Đây được xem là môi trường để nông dân cùng “ngồi lại”, chia sẻ kinh nghiệm, học hỏi lẫn nhau, chuyển từ “tư duy sản xuất nông nghiệp” sang “tư duy kinh tế nông nghiệp”.

Thông qua liên kết, hợp tác và ứng dụng khoa học - công nghệ, người nông dân đã biết sản xuất theo tín hiệu thị trường, từ sản phẩm thô sang sản phẩm đa giá trị, từ sản xuất riêng lẻ sang chuỗi giá trị, tạo ra những thương hiệu nông sản nổi tiếng như: Sen, cá tra, sầu riêng, xoài cát Hòa Lộc… góp phần quan trọng vào xuất khẩu nông sản của tỉnh. Từ nền tảng hội quán, Đồng Tháp còn hình thành 6 làng thông minh và 39 hợp tác xã hoạt động hiệu quả, minh chứng cho tinh thần đổi mới trong tổ chức cộng đồng nông dân.

Nếu hội quán giúp thay đổi cách nghĩ, thì phong trào “Người nông dân chuyên nghiệp” lại đánh thức tinh thần hành động. Khởi nguồn từ mô hình “Nông dân tái sử dụng rác thải hữu cơ, phụ phẩm nông nghiệp tạo ra chế phẩm sinh học phục vụ sản xuất” được triển khai thí điểm từ năm 2020, đến năm 2023, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã phát triển thành Cuộc vận động thi đua “Người nông dân chuyên nghiệp” triển khai toàn tỉnh.

Đoàn công tác của đồng chí Phan Văn Thắng, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Đồng Tháp đến thăm, tìm hiểu hoạt động của Hội quán nông dân. Ảnh: MỸ NHÂN

Từ phong trào này, nông dân Đồng Tháp đã và đang thể hiện hình ảnh người lao động mới, chủ động, sáng tạo, biết ứng dụng khoa học và chuyển đổi số. Họ sản xuất theo hướng hữu cơ, đảm bảo an toàn sinh thái, tạo ra sản phẩm chất lượng, thân thiện với môi trường, đồng thời chú trọng xây dựng thương hiệu và gia tăng giá trị gia tăng.

Nhiều sản phẩm của nông dân Đồng Tháp đạt chuẩn OCOP từ 3 sao trở lên, được chứng nhận an toàn và đủ điều kiện xuất khẩu sang các thị trường khó tính. Đó không chỉ là kết quả của chuyển đổi mô hình sản xuất, mà còn là sự chuyển hóa trong nhận thức, tạo nên yếu tố quan trọng để hình thành đội ngũ “nông dân chuyên nghiệp”.

Cùng với phong trào “Người nông dân chuyên nghiệp”, các cuộc vận động như: “Nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi”, “Nông dân tham gia bảo vệ môi trường” phát triển sâu rộng, thu hút hơn 250.000 hộ nông dân tham gia. Bình quân thu nhập của nông dân toàn tỉnh đã đạt trên 70 triệu đồng/người/năm; hơn 500 tấn rác thải nông nghiệp được thu gom và tái sử dụng hằng năm, giúp nông dân tiết kiệm 15 - 20% chi phí sản xuất.

Hội Nông dân tỉnh còn phát huy vai trò đồng hành và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của nông dân, hỗ trợ tiếp cận vốn, chuyển giao kỹ thuật, xúc tiến thương mại và tư vấn pháp lý. Các phong trào này không chỉ giúp người nông dân sản xuất giỏi hơn, mà còn từng bước hình thành một tầng lớp nông dân tri thức - văn minh - hội nhập, biết quản lý sản xuất, kết nối chuỗi giá trị và chủ động tham gia kinh tế tập thể.

TIẾP TỤC XÂY DỰNG ĐỘI NGŨ NÔNG DÂN CHUYÊN NGHIỆP

Cùng với những kết quả đạt được trong chuyển đổi tư duy từ sản xuất nông nghiệp sang kinh tế nông nghiệp, Đồng Tháp vẫn đang đối mặt với không ít thách thức. Tỷ trọng nông nghiệp trong GRDP còn ở mức cao (trên 35%), năng suất lao động chưa tương xứng với tiềm năng, tác động của biến đổi khí hậu ngày càng gay gắt.

Phần lớn nông dân vẫn sản xuất quy mô nhỏ, thiếu kỹ năng số, chưa gắn kết chặt chẽ trong chuỗi giá trị, ý thức hợp tác tuy có nhưng chưa thật bền vững; nhiều người vẫn nặng về kỹ thuật sản xuất mà chưa được trang bị đầy đủ kiến thức về quản lý kinh tế và thị trường.

Mô hình “Làng thông minh” ứng dụng Hệ thống quan trắc môi trường hỗ trợ nông dân trong sản xuất nông nghiệp. Ảnh: MỸ NHÂN

Những thực tế ấy cũng chính là điều trăn trở của Hội Nông dân tỉnh Đồng Tháp - tổ chức đại diện cho quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của hơn 370.000 hội viên đang sinh hoạt tại 102 cơ sở, 1.397 chi hội và 13.457 tổ hội. Với mạng lưới rộng khắp, Hội không chỉ là cầu nối giữa Đảng, chính quyền và nông dân, mà còn là lực lượng nòng cốt trực tiếp đồng hành trong các phong trào phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Trong bối cảnh toàn Đảng và cả nước đang triển khai Nghị quyết số 19-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về nông nghiệp, nông dân, nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 và Nghị quyết số 46-NQ/TW của Bộ Chính trị về “đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động của Hội Nông dân Việt Nam”, việc xây dựng đội ngũ nông dân chuyên nghiệp được xác định là nhiệm vụ cấp thiết và có ý nghĩa chiến lược. Đây là yếu tố then chốt để Đồng Tháp hiện thực hóa mục tiêu trở thành địa phương tiên phong trong mô hình “Nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh”.

Theo định hướng đó, Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh Đồng Tháp Nguyễn Thị Hồng Phượng cho biết, hình ảnh người nông dân chuyên nghiệp trong giai đoạn mới không chỉ dừng lại ở tay nghề, mà còn thể hiện ở tư duy, hành động, tổ chức cộng đồng và văn hóa ứng xử.

Họ phải biết hoạch định sản xuất theo nhu cầu thị trường, ứng dụng tri thức, công nghệ, chuyển đổi số; dám nghĩ, dám làm, sáng tạo trong mô hình canh tác gắn với bảo vệ môi trường, an toàn sinh thái. Người nông dân thời đại mới còn biết hợp tác, liên kết trong tổ hợp tác, hợp tác xã, doanh nghiệp nông nghiệp, biết chia sẻ và đồng hành cùng cộng đồng. Và trên hết, đó là những con người văn minh, nghĩa tình, giữ gìn bản sắc văn hóa Đồng Tháp, tôn trọng pháp luật, sống có trách nhiệm với xã hội.

Đó cũng là hình ảnh người nông dân thế hệ mới, biết làm, biết nghĩ, biết quản trị và biết làm giàu chính đáng. Họ không chỉ là người sản xuất nông nghiệp, mà còn là người có tư duy kinh tế nông nghiệp, vừa làm giàu cho bản thân, vừa góp phần làm rạng danh quê hương.

Để hiện thực hóa mục tiêu này, các cấp Hội Nông dân trong tỉnh xác định rõ vai trò trung tâm, nòng cốt trong tập hợp, vận động và đồng hành cùng nông dân trên con đường chuyên nghiệp hóa. Hội đã và đang đẩy mạnh các hoạt động đào tạo, tập huấn, giúp hội viên nâng cao kiến thức thị trường, kỹ năng chuyển đổi số, hình thành các mô hình kinh tế hợp tác, hợp tác xã kiểu mới, hội quán nông dân, chi tổ hội nghề nghiệp.

Mục tiêu đến năm 2030, mỗi hội quán đều có gian hàng thương mại điện tử, tỷ lệ nông dân tham gia hợp tác xã nông nghiệp tăng hằng năm, phần lớn hội viên được trang bị kiến thức số và kinh tế nông nghiệp.

Đồng thời, tiếp tục thúc đẩy chuyển đổi số và khởi nghiệp nông thôn; phát triển các mô hình “Tổ nông số cộng đồng” góp phần xây dựng “Làng thông minh”; phấn đấu đến năm 2030, 100% nông dân chuyên nghiệp sử dụng điện thoại thông minh, 70% hội quán có gian hàng trực tuyến, 50% hộ nông dân tham gia thương mại điện tử.

Cùng với đó, Hội Nông dân tỉnh tiếp tục khẳng định vai trò cầu nối tin cậy giữa Đảng, chính quyền và nông dân; kịp thời phản ánh tâm tư, nguyện vọng, đồng thời phát huy vai trò phản biện xã hội để chính sách thực sự đi vào cuộc sống; thúc đẩy phong trào “Nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi”, “Phát triển kinh tế tập thể”, xem đây là môi trường rèn luyện, nâng cao năng lực, tạo động lực để nông dân tự khẳng định mình trong cơ chế thị trường.

Bằng những định hướng và hành động cụ thể, Hội Nông dân tỉnh Đồng Tháp đang từng bước khẳng định vai trò là điểm tựa vững chắc, là mái nhà chung gắn kết nông dân; đồng thời trở thành nòng cốt trong xây dựng đội ngũ nông dân chuyên nghiệp, tri thức, văn minh, góp phần tích cực vào sự phát triển toàn diện của tỉnh trong giai đoạn tới.

LÊ MINH