Sấm đem niềm nhớ

Người kẻ chợ về chưa tới quê đã nghe sấm dậy đì đùng trên đầu. Chạy xe trên lộ làng mà cứ nghĩ “mình ăn ở cũng được. Chắc không sao”! Tới nhà, thấy tía má với mấy đứa em đi ra đi vô, dòm trời dòm đất, coi bộ nóng ruột. Trông mưa dữ lắm. Vườn đang hốc nắng, quéo lá, rũ cành.

Sấm vẫn rền, xẹt ìn chéo mà hổng có chịu mưa. Tui ngồi hàng hiên mà nhớ một chuyện cũ xì. Nhớ hồi đó, cũng những ngày thần sấm lăn thùng xách nước làm mưa trên thiên đình. Hồi đó, tui đâu chừng chục tuổi mụ gì đó. Ông chú lớn hơn vài tuổi hay rủ đi thụt cá bống đen. Mùa này là mùa đẻ. Nước ròng phơi bãi. Bống đen rúc vào hang dọc hai bên bờ sông. Chú cháu đi từ lúc nước ròng, có bữa xâm xẩm tối mới dìa. Cá nhiều mắc ham. Lúc đầu tui sợ thụt hang dữ lắm. Vì có lần thụt lộn hang cua. Nhằm hang con cua cái, kẹp đau té đái dưới sông. Ông chú cười ngất. “Mày dốt quá ráng chịu đi con. Tao dòm hang là biết liền. Chưa cần thụt là biết có cá hay không, mấy con trong trỏng”. Vừa đau vừa bị chê bai, tức đỏ con mắt. Mà thiệt lòng là cũng nhờ quê mấy trận như vậy mới khôn ra. Nhìn miệng hang là biết phân biệt hang cua, hang tạp hay hang bống mọi. Những hang cá bống dòm thấy nước trong veo thì thôi khỏi thụt cho mất công. Nhà hoang chết chủ. Tay nào đó đã bắt vợ chồng bọn cá kho tiêu rồi.

Mùa nước lên. Ảnh: T.Phong

Có bữa mưa đầu mùa ập xuống. Đi bắt cá dìa lạnh “teo... bugi”. Nhưng khoái dữ lắm. Chú cháu đem dìa cả rộng tre đầy nhóc. Cá tươi rói. Má ngồi đánh vảy, làm bữa cơm chiều. Bóng đen kho tiêu mùi thơm bể mũi. Thịt cá ngọt mền nhưng không bở. Những con cái có cặp trứng ăn bùi thấu xương. Cơm có lỡ tay hơi nhão chút cũng không chết thằng Tây nào. Chan miếng nước cá kho sền sệt vô chén là khỏi chê. Mà cơm nhão thường có lớp cháy ngon đáo để. Không đủ nước cá để chan hết giề cơm cháy vàng ươm, giòn rụm, thơm mùi than củi. Má cũng hay nấu canh cua, bồ ngót ăn với cá kho tiêu. Ngộ thiệt. Lá bồ ngót có già cóng khú đế đi nữa mà nấu với cua đồng cũng mềm ráo trọi. Mà nói tỉ dụ vậy thôi, chớ ai mà ăn rau già. Đọt non mơn mởn cả xóm ăn có khi nào hết đâu. Kể tới kể lui nãy giờ hỏng thấy cái gì phải mua. Cá, cua bắt dưới sông dễ ợt. Rau bồ ngót xanh um ngoài vườn. Nước mắm cá linh, gạo thóc, củi lửa có sẵn ngoài chái bếp hiên sau. Cả cái không khí sum vầy, ấm êm cũng sẵn có. Khoẻ trân, cần gì lo nghĩ cho mắc công mắc linh.

Sấm lại đì đùng. Gió thốc bông sao năm nhuận bay mù mịt. Má kêu vun đống củi đậy lại cho khô ráo. Thôi, người kẻ chợ ra tiếp má, không ngồi nhớ nhiếc gì nữa. Sợ má la. Coi vậy chớ gã trung niên như tui còn con nít dữ lắm đa!

Nguyễn Đình Thảo