Ký ức sau 40 năm

Năm 1973, khi đang học lớp 6 Trường Trung học công lập tỉnh Kiến Phong, tôi tham gia vào lực lượng du kích võ trang mật của khu 4 thị xã (TX) Cao Lãnh. Đến mùa hè năm 1974 thì tham gia vào Biệt động mật học sinh TX.Cao Lãnh, tỉnh Kiến Phong (nay là TP.Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp). Nhờ đó tôi đã được dịp tham gia đánh chiếm, giải phóng và tiếp quản TX.Cao Lãnh những ngày tháng Tư năm 1975 lịch sử.

Các đồng chí du kích võ trang và biệt động mật của khu 4 (xã Hòa An, TX.Cao Lãnh) tham gia giải phóng, tiếp quản TX. Cao Lãnh vào ngày 30/4/1975. (Từ trái qua: Ba Tổng, Chỏi, Sáu Sang, Thanh Bạch, Hoàng Em, Hoàng Vân. Ảnh chụp tháng 4/2010 do tác giả cung cấp)

Khoảng 8 giờ sáng ngày 30/4/1975, tại nhà ông Ba Hiền (ông ngoại của đồng chí Quốc Huy) thuộc ấp Hòa Thuận, xã Hòa An, đồng chí Hoàng Nam (bí danh của đồng chí Võ Hùng Dũng) Bí thư Chi đoàn FL3 đứng ra tổ chức lễ kết nạp Đoàn cho tôi và đồng chí Võ Hoàng Hoa (bí danh Quốc Huy, còn tôi lấy bí danh là Bù Kính).

Sau buổi lễ, đồng chí Võ Hùng Dũng giao nhiệm vụ và huấn luyện thêm cho chúng tôi về 5 bước công tác thanh vận. Đặc biệt là công tác giao liên, dẫn đường cho bộ đội vào đánh chiếm TX.Cao Lãnh khi có lệnh. Đang phấn khởi trao đổi thì từ chiếc máy radio của ông Ba Hiền (chủ nhà) vang lên lời tuyên bố đầu hàng vô điều kiện quân giải phóng của Dương Văn Minh - Tổng thống ngụy quyền Sài Gòn. Chúng tôi như chết lặng, tim như muốn ngừng đập, lại như muốn vỡ ra, rồi đồng thanh hô lớn “Hoan hô, hoan hô, hoan hô quân giải phóng!...”. Chợt nhớ ra mình còn đang hoạt động bí mật nên ba đứa bảo nhau cố gắng tự kềm chế cảm xúc. Lập tức đồng chí Võ Hùng Dũng bảo: “Ai về nhà nấy, cố gắng giữ liên lạc với nhau, chờ mệnh lệnh của cấp trên!”. Tôi lên xe ra về mà trong lòng tràn ngập niềm vui khôn tả...

Ngay buổi chiều ngày 30/4/1975, tôi trở lại tổ chức Du kích võ trang mật khu 4 (lúc đó các đồng chí đang tập trung tại nhà bác Sáu Mậu (ấp Hòa Lạc, xã Hòa An). Đến nơi tôi thấy mọi người đang hì hục đào hầm lấy vũ khí lên phân phát cho anh em để lau chùi, chuẩn bị chiến đấu. Tôi được cấp một cây súng Carbin M2, 3 băng đạn, 4 quả lựu đạn, một lưỡi lê... Đến 17 giờ, đồng chí Lê Thành Thật (bí danh Hoàng Vân) lúc đó là Bí thư Chi bộ khu 4 ra lệnh cho tổ chúng tôi xuất phát theo đường Xép Lá (lộ Hòa Đông hiện nay) đi về hướng chợ Mỹ Ngãi.

Đêm đó trời mưa tầm tả như trút nước, chúng tôi âm thầm men theo đường tắt, trơn trợt luồn qua các vườn cây, hầm hố để đi. Hơn một tiếng đồng hồ thì đến phía trước một trường tiểu học của ấp Hòa Thuận (bờ bên này sông chợ Mỹ Ngãi) thì dừng lại nằm chờ. Theo lệnh của cấp trên, toán quân của chúng tôi thuộc mũi 3, do đồng chí Nguyễn Thanh Tâm (Chín Tâm) - Phó Bí thư, Chính trị viên Thị đội và đồng chí Hoàng Vân - Bí thư Chi bộ Khu 4 chỉ huy sẽ nằm chờ tại đây đón và rước quân của Tiểu đoàn 502C để tổ chức phối hợp với 2 mũi khác tấn công, đánh chiếm và giải phóng TX.Cao Lãnh. Mũi 3 (khu 4, xã Hòa An) của chúng tôi chịu trách nhiệm đánh chiếm Bộ Tư lệnh biệt khu 44, Khám đường, trụ sở xã Hòa An của ngụy quyền Sài Gòn.

Tại điểm hẹn này, đêm hôm đó tôi rất vui mừng vì lần đầu tiên được gặp mặt khá nhiều đồng chí trong Thị ủy, Thị đội, Thị đoàn và Biệt động, Du kích võ trang mật, đặc biệt là sự có mặt của đồng chí Võ Xuân Nghĩa (nguyên Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp sau này) vừa mới ra khỏi nhà tù của địch vào buổi chiều hôm đó...

Chờ mãi đến khoảng 21 - 22 giờ đêm vẫn không thấy động tĩnh gì?!. Chợt chúng tôi nghe tiếng của nhiều quần chúng hướng chợ Mỹ Ngãi hô vang khẩu hiệu: “Hoan hô chánh quyền cách mạng. Hoan hô!...”. Anh Hoàng Vân bảo: “Như vậy là tụi nó đã đầu hàng mình rồi. Chúng ta quay về chiếm lấy và tiếp quản trụ sở xã Hòa An ngay!”. Tôi và anh Sáu Sang (Nguyễn Thanh Sơn) mừng quá cắm cổ chạy thật nhanh về hướng trụ sở xã Hòa An. Trên đường chạy về chợt nghe tiếng loa chiến thắng của quân giải phóng vang lên từ Đài truyền thanh TX.Cao Lãnh (lúc đó khoảng 11 giờ 30 khuya), giọng nói trong tiếng loa nghe rất quen. Anh Sáu sang vội reo lên: “Bạch ơi! Tiếng loa của ông Ba Hoàng (Nguyên Hải, Nguyễn Thanh Hoàng - phóng viên Báo Cờ Giải Phóng), ổng chớ hổng ai hết. Chạy ra chỗ ông liền Bạch ơi!”. Chúng tôi chạy tắt đường đồng, ra đến cầu cây Mít (cầu Cái Sâu hiện nay) thì thấy đèn đường sáng choang, rất nhiều xe lôi nổ máy inh ỏi chở tàn quân (tự tan rã sau tiếng loa chiến thắng của quân ta phát đi trên Đài truyền thanh TX.Cao Lãnh) của ngụy về nhà để đoàn tụ với gia đình. Gặp chúng tôi, vai mang súng, cổ quấn cờ Mặt trận, họ giơ tay vẫy chào, miệng còn nói to: Hoan hô các anh giải phóng! Có người trong bọn họ còn gọi chúng tôi là “đồng chí” nữa chứ?!...

Trên đường đi (thực ra là chạy lúp xúp), cứ khoảng 5 phút chúng tôi lại nghe loa phóng thanh phát lại câu nói đã đi vào lịch sử đảng bộ TP.Cao Lãnh và tỉnh Đồng Tháp mà chúng tôi không thể nào quên: “Thưa đồng bào! Xin thông báo, hiện nay lực lượng giải phóng của Ủy ban Mặt trận Dân tộc giải phóng tỉnh Kiến Phong đã chiếm giữ toàn bộ TX.Cao Lãnh. Đề nghị đồng bào bình tĩnh, ở yên tại chỗ. Sau đây, mời đồng bào nghe 10 điều Chính sách của Ủy ban Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam...”.

Đến Ty Dân vận và Chiêu hồi - nơi đặt Đài truyền thanh của ngụy, chúng tôi gặp ngay anh Nguyên Hải (Nguyễn Thanh Hoàng, nguyên Tổng biên tập Báo Đồng Tháp). Lúc này anh đang tập hợp và sinh hoạt nội dung gì đó với cán bộ, nhân viên của Ty Dân vận và chiêu hồi, Đài truyền thanh của ngụy. Quay qua thấy chúng tôi, anh rất vui mừng rồi nhìn bộ dạng lấm bê bết bùn đất từ đầu đến chân, vũ khí đầy người, anh bảo chúng tôi về nhà tắm rửa sạch sẽ, ăn mặc chỉnh tề rồi trở ra ngay đơn vị để nhận nhiệm vụ mới.

Sau này chúng tôi mới biết rõ, thì ra, vào khoảng 22 giờ đêm 30/4/1975, tại dinh Tỉnh trưởng, Trung tá Thinh - Chủ tịch hội đồng hàng tỉnh Kiến Phong và các sỹ quan khác của y đã mời lực lượng của ta đến làm việc, chấp nhận các điều kiện và tuyên bố đầu hàng vô điều kiện quân giải phóng của tỉnh. Biệt động TX.Cao Lãnh đã kéo cờ Mặt trận lên cột cờ trước Tòa hành chánh tỉnh Kiến Phong. Vì vậy, toán quân của chúng tôi không gặp được lực lượng của ta tại điểm hẹn như đã dự định trước đó.

Như vậy là trước 24 giờ đêm, ngày 30/4/1975, quân ta đã tiến công giải phóng hoàn toàn TX.Cao Lãnh không đổ một giọt máu.

Những ngày sau đó, tôi tiếp tục tham gia vào lực lượng tự vệ học sinh TX.Cao Lãnh để góp phần bảo vệ các cơ quan, trụ sở của ngụy quyền Sài Gòn vừa được quân giải phóng tiếp quản.

Ký ức đã 40 năm mà sao cứ ngỡ mới hôm qua!

Nguyễn Thanh Bạch (Bù Kính)